نوشته‌ها

“کیمیا داودی”

“گوارش و ‌تناسب اندام”

کیمیای گوارش و ‌تناسب اندام

نام محصول 

مقطر یازده گیاه 

ترکیبات:

 انیسون، رازیانه، کرفس، زیره سیاه، شاهتره، پونه، نعنا، دارچین، شوید، شاهسپرم، بادرنجبویه


خواص و کاربردهای ترکیبات محصول :

انیسون :

انیسون مبدل مزاج مغز است یعنی مزاج بیمارگونه مغز (سوء مزاج) را به مزاج سالم تبدیل می کند، لذا تقویت کننده مغز و کمک کننده به بهبود بیماری های مغز و اعصاب می باشد. انیسون لطیف کننده اخلاط و پادزهر سموم است. انیسون در بیماری هایی که باعث بی حسی و فلج اندام ها می شوند (مانند ام اس، سکته مغزی، فلج بل و …) به درمان کمک می کند، برای بهبودی بیماری های اعصاب و روان نیز مفید است. انیسون در بهبود تشنج نیز مفید است. بخور دادن مجاری تنفسی با انیسون جهت درمان سردردها و سرگیجه های ناشی از غلبه سردی مفید است. بخور دادن رحم و مجاری تناسلی زنان با انیسون سقط آور است.

استفاده از انیسون در بیماران دچار خلط پشت حلق و ترشحات حلق و بینی و نیز درد گوش توصیه می شود. 

خوردن انجیر خیسانده در عرق انیسون صبح ناشتا، در تقویت اشتها و چاق شدن افراد لاغر مناسب است.

سایر خواص آن عبارتند از : مقوی معده و از بین برنده رطوبت های زاید آن، برطرف کننده نفخ و بادها، ضد درد، ادرار آور، پاکسازی کننده رحم از مواد زاید، برطرف کننده ترشحات غیر طبیعی از واژن، قاعده آور و سقط آور، شیرافزا، معرق، افزاینده قوای جنسی، مقوی دستگاه ادراری تناسلی و سنگ شکن

عرق انیسون در بسیاری از موارد از جرم گیاه بهتر عمل می کند. این عرق، ضد نفخ، هضم کننده غذا، باز کننده انسدادهای کبد و طحال، پاک کننده مجاری تنفسی، رقیق کننده مواد غلیظ و دفع کننده مواد زاید، برطرف کننده خستگی و مفید در بیماری های کبد و بیماری های مغز و اعصاب است.

مهم ترین مواد تشکیل دهنده انیسون، اسانس بوده که میزان آن از 5-1.5 درصد متغیر است. مهم ترین ماده موجود در اسانس ترانس آنتول به میزان 90-80 درصد است. کومارین ها ترکیبات مهم دیگر این گیاه هستند.

انیسون عملکرد آهن در بدن را افزایش می دهد بنابراین مصرف آن در بیماران دچار کمخونی فقر آهن مفید است.

  • مصلح انیسون رازیانه و سکنجبین می باشد.

  • انیسون با استروژن و داروهای جلوگیری از بارداری تداخل عمل دارد. لذا باید با فاصله از این داروها مصرف شود.

  • انیسون ممکن است اثر وارفارین را افزایش دهد و PT وPTT  را مختل کند. لذا در بیمارانی که وارفارین مصرف می کنند، باید انیسون با احتیاط و با 2 ساعت فاصله از وارفارین تجویز شود.

  • مصرف انیسون در بارداری در صورت لزوم تحت نظر پزشک باید صورت گیرد ولی در شیردهی مجاز است.


رازیانه :

باز کننده انسدادهای قفسه سینه، کبد، کلیه و مثانه و تسکین دهنده دردهای این اعضا (اگر درد به علت غلبه سردی بر این اعضا باشد)، تحلیل برنده اخلاط و مواد زاید و غلیظ، ضد سموم، تقویت کننده چشم، تقویت کننده معده و ضد نفخ، ضد تهوع، ضد اسهال، مفید در بهبود دردهای شکم، شیرافزا، ادرار آور، قاعده آور.

مزاج عرق رازیانه دوم گرم و اول خشک است. عرق رازیانه نیز مانند تخم آن دفع کننده رطوبت های زاید، ضد نفخ، ادرار آور و باز کننده انسدادهاست. این عرق با سکنجبین در بهبود تب و به همراه خاکشیر در بهبود اسهال و استفراغ توصیه می شود.

تخم رازیانه حاوی 6-2 درصد اسانس می باشد که مهم ترین ترکیبات آن شامل 70-50 درصد ترانس آنتول است. تخم به دلیل داشتن آنتولدارای مزه کمی شیرین است. ترکیبات دیگر شامل استروژن دی آنتول، روغن ثابت، فلاونوئید، اسیدهای آلی و پروتئین است.

با توجه به ترکیبات استروژنی موجود در رازیانه می توان آن را به عنوان مکمل غذایی زنان یائسه مصرف نمود.

  • مصلح رازیانه سکنجبین است.

  • رازیانه با استامینوفن، سیپروفلوکساسین و داروهای ضد تشنج تداخل عمل دارد. لذا باید با 2 ساعت فاصله از داروهای مذکور مصرف شود.

  • مصرف بیش از حد رازیانه ممکن است باعث تشنج، هذیان، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ شود. در برخی افراد رازیانه واکنش افزایش حساسیت و ادم ریه ایجاد می نماید. این واکنش در افرادی که به کرفس حساسیت دارند، نیز در صورت مصرف رازیانه دیده می شود.

  • رازیانه در سرطان های حساس به استروژن نباید مصرف گردد.

  • رازیانه اگر به همراه داروهای دیگر میل شود، به رسیدن دارو و به عضو مورد نظر و تاثیر نمودن دارو در آن عضو کمک می کند.

  • زیاد مصرف نمودن رازیانه در گرم مزاجان ممکن است باعث ایجاد عوارضی شود.

  • مصرف رازیانه در بارداری ممنوع و در شیردهی مجاز است.


کرفس :

مفید در بیماری هایی که ناشی از غلبه سردی باشد، مفید در بیماری های ریه و تنگی نفس، ضد نفخ، ضد استفراغ، ضد سکسکه، ضد دلپیچه، مفید در زخم های گوارشی، باز کننده انسدادها (مخصوصا انسدادهای کبد و طحال)، تحلیل برنده مواد زاید،  اشتها آور، افزاینده قوای جنسی، کمک کننده به عملکرد داروهای مسهل، پاک کننده کلیه و مثانه، ادرار آور، سنگ شکن، قاعده آور، سقط کننده جنین، مفید در درمان کمردرد، درد مفاصل و نقرس

کرفس در درمان ورم مفاصل، هیستری و ضعف اعصاب مفید است. سایر خواص کرفس عبارت است از: آرام بخش، کاهنده فشار خون، ضد درد، سقط کننده، ضد کرم، ضد آلزایمر، ضد بکتری، ضد سرطان، ضد افسردگی، کاهنده قند خون، ضد ادم، آنتی اکسیدان، ضدعفونی کننده، ضد اسپاسم، ضد نفخ، ضد قارچ، افزاینده قوای جنسی، هضم کننده، ادرار آور، قاعده آور، کاهنده چربی خون، مقوی معده، ضد عفونت ادراری و مقوی رحم.

کرفس حاوی 3-2 درصد اسانس است که دارای حدود 60 درصد لیمونن و 10 درصد سابی نن به عنوان اجزای اصلی می باشد. ترکیبات دیگر آن شامل فوروکومارین و فوروکومارین گلوزیدها، فلاونوئیدها از جمله آپی ژنین و ایزوکورستین، ویتامین و مقدار زیادی مواد معدنی از جمله سدیم و کلرین است.

  • مصلح کرفس انیسون است.

  • مصرف همزمان کرفس با داروهای کاهنده فشار خون، داروهای ادرار آور و داروهای آرام بخش باعث افزایش اثر این داروها می شود. مصرف همزمان کرفس  با داروهای ضد انعقاد و ضدپلاکت ممکن است باعث افزایش احتمال خونریزی شود.  مصرف همزمان کرفس با داروهای هورمونی تیروئید، اثر این داروها را کاهش می دهد. لذا کرفس باید با فاصله از داروهای مذکور استفاده شود.

  • مصرف کرفس در برخی افراد ممکن است باعث دپرشن CNS ، تحریک رحم، تاول پوستی در مواجهه با نور )سندروم( birch-celery ، واکنش افزایش حساسیت، آنافیلاکسی و آنژیوادم شود.

  • استفاده از کرفس در بیماران مبتلا به تشنج ممنوع است.

  • در موارد حساسیت به درمنه و التهاب کلیه بهتر است از کرفس استفاده نشود.

  • مصرف کرفس در بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.


زیره سیاه :

گرم کننده معده و از بین برنده رطوبت های زاید آن، ضد سکسکه، آروغ آور، اشتها آور، لطیف کننده اخلاط، ضد نفخ، اصلاح کننده غذاهای نفاخ، مفید در درمان تنگی نفس و تپش قلب ناشی از غلبه سردی، ضد استفراغ، برطرف کننده درد شکم و دل پیچه، ضد کرم ها و انگل های گوارشی، ادرارآور، کاهش دهنده منی

زیره سیاه مانع از بالارفتن بخارات معده به سوی مغز شده و به همین خاطر در درمان نزله و ترشحات حلق و بینی و سردردها و سرگیجه ها مفید است.

دانه زیره دارای مواد روغنی، تانن، فلاونوئیدها، رزین ها، ترکیبات قندی و مهم تر از همه اسانس می باشد. زیره های مرغوب و تازه تا بیش از 6 درصد اسانس دارند. ترکیبات موجود در اسانس زیره بستگی به ناحیه پرورش آن دارد. زیرا شرایط آب و هوایی و جغرافیایی روی کمیت و کیفیت اکثر مواد موجود در گیاهان  به خصوص رایحه آنها تاثیر بسیاری می گذارد. در اسانس زیره سیاه دو ماده اصلی وجود دارد به نام های کارون و لیمونن.

  • مصلح زیره سیاه، عسل، آویشن و کتیراست.

  • تداخلات دارویی خاصی در مورد زیره سیاه گزارش نشده است.

  • مصرف زیره سیاه در دوزهای بالا ممکن است باعث بی اشتهایی، اسهال، اختلال کبد، اختلال کلیه و تحریک پذیری شود.

  • زیاد خوردن زیره سیاه ممکن است باعث ضعف چشم شود.

  • مصرف زیره سیاه در بارداری ممنوع است اما در شیردهی در دوز غذایی مجاز است.


شاهتره :

دفع کننده صفرا، سودا و بلغم، مخصوصا اخلاط سوخته از طریق ادرار و مدفوع، تقویت کننده کبد، باز کننده انسدادهای کبد و طحال، تقویت کننده معده و پاک کننده دستگاه گوارش از مواد زاید، ضد خارش در برخی بیماری های پوستی، ادرار آور، تصفیه کننده خون، اشتها آور.

شاهتره به عنوان ضد استفراغ و نیز در درمان تب های مزمن نیز استفاده می شود.

دهان شویه با عرق شاهتره جهت درمان سوزش زبان و زخم های کام و دهان و پاکسازی و تقویت لثه مفید است. شستن موها با عرق شاهتره برای برطرف نمودن شوره سر و شپش مفید است.

دیگر اثرات شاهتره عبارتند از: مفید در بیماری های قلبی-عروقی، کاهش صفرا، ادرار آور، بهبود دهنده اگزما، آنتی کولینرژیک، آنتی هیستامین، ضد ورم، ضد آریتمی، ضدعفونی کننده، ضد اسپاسم، تقویت کننده قوای جنسی، کاهش دهنده ضربان قلب، معرق، مسهل، آرام بخش و مقوی معده

قسمت هوایی گیاه حاوی حدود 1% آلکالوئید است که بیش از 30درصد آنها تعیین فرمول شده اند. اکثر این آلکالوئیدها از مشتقات بنزیل ایزوکینولین هستند. مهم ترین این آلکالوئیدها شامل فومارین (پروتوپین)، فوماریلین و سیناکتین هستند. از دیگر ترکیبات شاهتره می توان فلاونوئیدها، اسیدهای گیاهی به ویژه اسید فوماریک و موسیلاژ را نام برد.

  • مصلح شاهتره، هلیله زرد و کاسنی است.

  • مصرف همزمان شاهتره با داروهای بتابلاکر، گلیکوزیدهای قلبی و داروهای ضد آریتمی، موجب افزایش اثر این داروها در بدن می شود. لذا شاهتره باید با فاصله از این داروها استفاده شود.

  • مصرف شاهتره در دوز بالا ممکن است باعث افت فشار خون، برادیکاردی، افزایش فشار داخل چشم، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، نارسایی حاد کلیه، واکنش افزایش حساسیت، لرز، تشنج و مرگ شود.

  • شاهتره در بیماران دچار گلوکوم و بیماران دچار تشنج نباید تجویز گردد.

  • مصرف شاهتره در بارداری و شیردهی ممنوع است.


پونه :

پونه بسیار لطیف کننده اخلاط و دفع کننده سودا، برطرف کننده سوزش معده، سکسکه و حالت تهوع، پاک کننده مواد زاید از ریه، قفسه سینه و معده، ضد نفخ و مفید در بیماری های کبد می باشد. این گیاه ادرار، عرق و خونریزی قاعدگی را به جریان می اندازد، رحم را پاکسازی می کند و چه به صورت خوراکی و چه به صورت واژینال سقط آور است. بوییدن پونه برای بیمارانی که به علت ضعف دچار کاهش هوشیاری موقت مکرر می شوند مفید است. این گیاه همچنین خونرسانی به پوست را افزایش می دهد. 

پونه برای بهبود سردرد و سرگیجه، سرماخوردگی، سرفه، مشکلات قاعدگی و نیز به عنوان ضد عفونی کننده، ضد نفخ، عرق آور، هضم کننده غذا، ضد درد، ضد چسبندگی پلاکت ها، بی حس کننده، ضد باکتری، ضد ویروس، ضد قارچ، ضد سرطان، آنتی اکسیدان، ضد ورم، ضد التهاب، ضد روماتیسم، ضد اسپاسم، ضد احتقان، ادرارآور، قاعده آور، مسکن، مقوی معده، شل کننده عضلات اسکلتی و مهار کننده سیکلواکسیژناز استفاده می گردد.

عرق انواع پونه مقوی قلب، معده و هاضمه است. دود پونه حشرات را دفع می کند.

پونه حاوی 2-1 درصد اسانس مایل به زرد و یا سبز است. پولگون موجود در اسانس برگ آن از 9 درصد در نوع برزیلی تا 30 درصد در انواع آمریکایی وجود دارد. میزان پولگون گونه های اروپایی از 90 تا 94 درصد می باشد.

موادی که به طور طبیعی در اسانس پونه وجود دارند و یا خود به خود اکسیده می شوند، عبارتند از: آلفاپی نن، بتاپی نن، لیمونن، 3-اکتانول، 3-اکنانول، پاراسیمن، 3-اکتیل استات، منتون، ایزومنتون، پولگون، ایزوپولگون، پی پریتون، سیس و ترانس پولگون اکساید و کاریوفیلن. ترکیبات مهم دیگر شامل اسید لوریک، اسید میریستیک، اسید پالمیتیک، سالیسیل آلدهید، دیوزمین و هسپریدین است. دانه های خشک پونه حاوی تا 25% پروتئین، 27درصد چربی، 11% خاکستر، 0.9 درصد کلسیم، 0.5 درصد سدیم و تا 1.5 درصد پتاسیم می باشند.

  • مصلح پونه کتیراست.

  • پونه با داروهایی که توسط سیتوکروم P450 متابولیزه می شوند، تداخل عمل دارد، لذا باید با فاصله از این داروها استفاده شود.

  • مصرف پونه در بارداری و شیردهی ممنوع است.


نعنا :

بندآورنده خونریزی، پاک کننده ریه و مفید در درمان بیماری های ریه، تقویت کننده معده، نشاط آور، تقویت کننده قلب و برطرف کننده تپش قلب، رقیق کننده خون، تحلیل برنده مواد زاید، ضد نفخ، ضد آروغ، ضد سکسکه، ضد انگل های گوارشی، ضد تهوع و استفراغ (مخصوصا با آب انار ترش)، اشتها آور

دیگر خواص نعناع عبارتند از: ضد نفخ، ضد درد، ضد اسپاسم، ضد ویروس، حل کننده سنگ های صفراوی، باز کننده راه های تنفسی، ضد احتقان و بهبود دهنده علایم سرماخوردگی، ضد سرفه، معرق، ضد التهاب گوارشی، ضد تهوع، آنتی اکسیدان، ضد تب، ضدعفونی کننده، مقوی قلب، دفع کننده سموم بدن، قاعده آور، گشاد کننده عروق، ضد کرم.

دو نوع نعناع به نام های نعناع فلفلی و نعناع قمی وجود دارند که ترکیبات آن ها در بعضی موارد با هم تفاوت دارد اما در برخی مواد مشابه است. اثرات این دو نوع نعناع تقریبا با هم مشابه است. مهم ترین ماده موجود در اسانس نعناع فلفلی منتول می باشد، در حالی که مهم ترین جزء نعناع قمی کارون به میزان 87 درصد است. سایر ترکیبات نعناع فلفلی عبارتند از: منتون، منتیل استات، ترپنوئیدها، فلاونوئیدها، توکوفرول ها، کاروتن ها، بتائین و کولین. سایر ترکیبات نعناع قمی عبارتند از: لیمونن، بتابوربونن، بتاکاریوفیلن و ژرماکرن-د می باشند.

  • مصلح نعناع، کرفس است.

  • زیاده روی در مصرف نعناع و عرق نعناع می تواند نفخ و ریفلاکس معده را تشدید کند و یا خارش در گلو ایجاد نماید.

  • مصرف همزمان نعناع قمی با سیپروفلوکساسین ممکن است عملکرد دارو را تقویت کند.


دارچین :

نشاط آور، کمک کننده به درمان انواع عفونت ها  (مخصوصا عفونت زخم ها)، ضد تب و لرز، تقویت کننده قوای بدن، ضد نفخ، مفید در بیماری های ناشی از غلبه سردی بر بدن، مفید در بهبود ترشحات حلق و بینی، ادرار آور، قاعده آور، سقط آور، تقویت کننده قوای جنسی، ضد تپش قلب، بسیار لطیف کننده اخلاط (لذا اضافه کردن آن به غذاهای دیرهضم، به هضم سریع و راحت آنها بسیار کمک می کند)، ضد انواع سموم (مخصوصا سموم جانوران نیش زننده مانند عقرب)، باز کننده انسدادها (مخصوصا انسدادهای کبد)، کمک کننده به بهبود بیماری های روحی و روانی و وسواس، تقویت کننده قلب، مغز، کبد و معده. خوشبو کننده دهان. پاک کننده ریه و مجاری تنفسی از رطوبت های زاید ومفید در بهبود تنگی نفس و سرفه های خلط دار، برطرف کننده گرفتگی صدا ناشی از غلبه بلغم، مفید در بیماری های کبد.

سرعت تاثیر عرق دارچین از جرم آن بیشتر است و ضد نفخ و مقوی معده و کبد است.

مهم ترین ترکیب دارچین اسانس آن می باشد که بین 2.5-0.5 درصد متغیر است. از سویی مهم ترین جزء موجود در اسانس سینامالدهید است که میزان آن به 80-65 درصد می رسد. ترکیبات دیگر دارچین شامل تانن، موسیلاژ، بنزوسیانیدین ها و مقدار بسیار کمی کومارین ها می باشند.

  • تداخلات دارویی خاصی در مورد دارچین گزارش نشده است.

  • مصرف بیش از حد دارچین ممکن است باعث برافروختگی، افزایش ضربان قلب،بی خوابی، التهاب مخاط کام، دهان و لثه، بی اشتهایی، تحریک پذیری، کوتاه شدن تنفس، واکنش افزایش حساسیت شود.

  • مصرف دارچین به صورت درمانی در بارداری و شیردهی ممنوع است اما به صورت معمول خوراکی آن در غذا مجاز است.


شوید :

شوید مواد زاید تجمع یافته در بدن را تغییر قوام داده و برای دفع آماده می کند. سایر خواص آن عبارتند از: باز کننده انسدادها، کمک کننده به هضم غذا، ادرار آور و سنگ شکن، قاعده آور، مفید در بهبود تنگی نفس و سکسکه، پادزهر سموم، تسکین دهنده دل درد و دلپیچه و ضد دردهایی که ناشی از غلبه سردی باشند، تقویت کننده معده و مانع از فساد غذا در معده، تقویت کننده کبد و طحال

اثرات مفید شوید عبارتند از: برطرف کننده سکسکه، برطرف کننده تهوع و استفراغ، ضد تشنج، آرام بخش، ضد باکتری، ضدعفونی کننده، ضد اسپاسم، ضد سرطان، ضد نفخ، هضم کننده غذا، ادرار آور، کاهش دهنده قند خون، کاهش دهنده پرفشاری خون، قارچ کش، شیرافزا، مسهل، شل کننده عضلات اسکلتی، خواب آور، محرک تنفسی، مسکن، گشاد کننده عروق و مقوی معده

برگ و میوه شوید دارای اسانس می باشد. میزان اسانس موجود در میوه ها بیشتر از برگ هاست و به 4 درصد می رسد. اسانس دانه و برگ شوید را می توان با تقطیر یا بخار آب به دست آورد. مهم ترین ماده موجود در اسانس شوید، ترکیبی به نام کارون می باشد که میزان آن به 60% می رسد. ترکیبات دیگر شامل لیمونن و فلاندرن است. ترکیبات مهم معدنی شوید عبارتند از: فسفر، کلسیم، سدیم، پتاسیم، منیزیوم، روی، آهن، کادمیم و سرب که در شوید کاملا رشد کرده وجود دارند. از ترکیبات مهم دیگر می توان به ویتامین ث، کاروتنوئیدها، کلروفیل، پلی فنل ها، نیترات، نیتریت و اگزالات اشاره کرد. دانه شوید همچنین حاوی امبلیفرون و میریستیسین است.

  • مصلح شوید در گرم مزاجان، آب لیمو، سکنجبین، آبغوره و ترشی هاست و در سرد مزاجان، میخک، دارچین و عسل است.

  • تداخلات دارویی خاصی درباره شوید گزارش نشده است.

  • زیاده روی در مصرف شوید ممکن است باعث اختلال در میزان سدیم خون شود، لذا در بیماران دچار اختلالات سدیم خون، شوید باید با احتیاط تجویز شود. در برخی افراد شوید واکنش افزایش حساسیت ایجاد می کند.

  • زیاد خوردن شوید در گرم مزاجان ممکن است حالت تهوع ایجاد کند. مصرف طولانی مدت دوز بالای شوید ممکن است باعث ضعف چشم، مغز، معده، کلیه و مثانه شود و منی را نیز کاهش دهد.

  • مصرف شوید در دوز دارویی در بارداری و شیردهی ممنوع است.


شاهسپرم :

ضد دل درد و کولیک گوارشی، مفید در درمان سرفه و برونشیت، باز کننده انسدادهای مغزی، تحلیل برنده ورم ها، ضد تپش قلب، تقویت کننده معده، ضد نفخ، قاعده آور، ضد سردرد، ضد التهاب مجاری ادراری، مفید در درمان سنگ های کیسه صفرا.

از نظر تركيبات شيميايى در اسانس گياه شاهسپرم مواد اوسيمن، پى‏نن، ترپن هايدرت، سيئول و متيل چاويكول، سينالول، آنتول، اوژنول، استراگول، تى مول، سيترال و كامفر وجود دارد.


بادرنجبویه :

بادرنجبویه لطیف کننده اخلاط است یعنی مواد زاید و غلیظ تجمع یافته در اعضا را به قوام قابل دفع از آنها تبدیل می کند. ضد سموم است، لذا در ایام آلودگی هوا یا زمانهایی که اپیدمی بیماری وجود دارد، مصرف آن مفید است. این گیاه، تحلیل برنده سودا، تقویت کننده قلب و مغز، مقوی حافظه و سایر حواس بدن، نشاط آور و بهبود دهنده خواب است؛ لذا در بیماران دچار افسردگی و بی خوابی توصیه می شود. بادرنجبویه باز کننده انسدادها در عروق و مجاری مغز است؛ لذا در بیمارانی که به دنبال تجمع مواد زاید در عروق و مجاری مغز و اعصاب دچار بیماری هایی از جمله سکته مغزی یا ام اس شده اند،مفید می باشد.  بادرنجبویه به صورت خوراکی و بوییدنی در بیمارانی که دچار کابوس های شبانه هستند، مفید است. همچنین در بیمارانی که به علت ضعف قلب، دچار دلهره و اضطراب بی دلیل و تپش قلب هستند، توصیه می شود.

بادرنجبویه برای بیماری های معده نیز مفید است، به هضم غذاهای غلیظ و دیرهضم کمک می کند، مانع از بدهضمی غذا و نفخ و ترش کردن معده ناشی از آن می شود و در بیمارانی که دچار سکسکه  ودلپیچه هستند، توصیه می شود.

بادرنجبویه مقوی کبد است و برای بیماری های کلیه، بیماری های ریه و تنگی نفس و درد مفاصل مفید است.

بادرنجبویه دارای اثرات ضد اسپاسم، ضد نفخ و آرام بخش مشکلات روده ای – معده ای با منشاء عصبی است. همچنین دارای آثار آرام بخش عمومی و ضد میگرن است. بادرنجبویه ضد ویروس بوده و به ویژه بر روی ویروس هرپس و ایدز موثر است. از بادرنجبویه به عنوان معرق در درمان سرماخوردگی، آرام بخش، تقویت کننده گردش خون و ضد هیستری نیز استفاده می شود.

عرق بادرنجبویه نیز مانند خود گیاه، لطیف کننده اخلاط، باز کننده انسدادها، تقویت کننده قلب، مغز، کبد و معده، هضم کننده غذا و تقویت کننده حافظه است و مخصوصا برای سردمزاجان مفید است.

بادرنجبویه حاوی حدود 0.3-0.2 درصد اسانس است که 70-60 درصد آن را رامنوترپن ها و حدود 30% آن را سس کوئی ترپن ها تشکیل می دهند. مهمترین اجزای اسانس بادرنجبویه شامل سیترونلال، ژراینال و نرال هستند. ترکیبات تشکیل دهنده اسانس به شرایط کشت، چین های اول، دوم و … بستگی دارد. از ترکیبات دیگر می توان اسید روزمارینیک، فلاونوئیدها و تری ترپن ها را نام برد.

  • مصلح بادرنجبویه صمغ عربی و کندر است.

  • بادرنجبویه اثر باربیتورات ها (مانند فنوباربیتال)، داروهای آرام بخش، داروهای خواب آور و برخی داروهای مخصوص بیماران اعصاب و روان را افزایش می دهد. برای جلوگیری از این امر، بادرنجبویه باید با فاصله از این داروها مصرف شود.

  • مصرف بادرنجبویه در بارداری باید تحت نظر پزشک باشد اما در شیردهی مجاز است.